Ngày 24/7/2021, Trung tâm phát triển Khoa học - Công nghệ và Chăm sóc sức khỏe cộng đồng Yên Bái (Yen Bai CDSH) đã tổ chức chuỗi hội thảo theo hình thức trực tuyến: "Vai trò của các tổ chức xã hội trong phát triển chuỗi giá trị cây thuốc nam" và "Những chính sách bảo tồn, phát triển cây thuốc nam và vai trò của y học cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng". Hội thảo có sự tham gia của các lãnh đạo, chuyên gia thuộc Cục Quản lý y dược cổ truyền - Bộ Y tế, các nhà quản lý, nhà khoa học của Liên hiệp các Hội KH và KT Việt Nam, Trung ương Hội Đông y, Hiệp hội doanh nghiệp Dược Việt Nam, đại diện nhà tài trợ EU. Tỉnh Yên Bái, có sự tham gia của đại diện Liên hiệp các Hội KH và KT tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty cổ phần Dược Yên Bái, Trung tâm CDSH, một số hợp tác xã, nhóm sở thích trồng cây dược liệu trên địa bàn tỉnh Yên Bái.

            Hội thảo đã điểm lại những cơ chế, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển ngành dược liệu trong thời gian vừa qua, gần đây nhất là Nghị định 65/2017/NĐ-CP ngày 19/5/2017 của Chính phủ về chính sách đặc thù về giống, vốn và công nghệ trong phát triển nuôi trồng và khai thác dược liệu. Ở tỉnh Yên Bái, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 69/2020/NQ-HĐND và Ủy ban nhân dân tỉnh đã có Hướng dẫn số 01/HD-UBND ngày 19/02/2021 hướng dẫn thực hiện chính sách phát triển cây thuốc nam trên địa bàn.

            Hiện nay, toàn quốc có khoảng 200 cơ sở kinh doanh dược liệu, trong khoảng thời gian 2012-2016, các doanh nghiệp trong nước đã xuất khẩu khoảng 1.000 - 5.000 tấn dược liệu các loại, với giá trị xuất khẩu đạt 15-30 triệu USD/năm. Thị trường xuất khẩu dược liệu chủ yếu là các nước Châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan và một số nước Châu Âu như Pháp, Nga... Hệ thống khám chữa bệnh bằng Y học cổ truyền đang dần mở rộng, trong đó có 63 bệnh viện YHCT công lập, ước tính khối bệnh viện YHCT công lập sử dụng khoảng 3.000 tấn dược liệu các loại/năm (khoảng 300 loại dược liệu). Cả nước hiện có hơn 500 loài cây thuốc được trồng ở các quy mô khác nhau, trong đó có khoảng 50 loài đặc trưng và có giá trị kinh tế cao đang được nuôi trồng với quy mô trên 10 ha và cho sản lượng khá lớn, như Quế (trên 50.000 ha, tổng sản lượng ước đạt 5.000 tấn/năm), Hồi (trên 47.000 ha, tổng sản lượng đạt 10.000 tấn/năm), Hòe (tổng sản lượng khoảng 6.000 tấn/năm)...

            Theo ThS Ngô Quốc Luật, Viện trưởng viện nghiên cứu phát triển ứng dụng tài nguyên dược liệu Việt Nam: " Hiện nay nhu cầu sử dụng dược liệu trong và ngoài nước là rất lớn, đòi hỏi phải sản xuất dược liệu theo hướng phát triển hàng hóa, chuyển từ khai thác hoang dại, tự nhiên là chính sang phát triển sản xuất trồng trọt là chính, kiểm duyệt chặt chẽ chất lượng dược liệu trên thị trường, phải coi dược liệu là loại hàng hóa đặc biệt, loại thuốc chữa bệnh như những mặt hàng quan trọng khác".

            Hội thảo đã đề cập đến chuỗi giá trị và sự khác biệt của sản phẩm cây thuốc, các yếu tố ảnh hưởng đến chuỗi giá trị cây thuốc, tiềm năng và giải pháp nâng cấp chuỗi giá trị cây thuốc, đề xuất đối với các tổ chức xã hội trong nâng cấp chuỗi giá trị cây thuốc nam.

            Hội thảo cũng đề cập đến vai trò của Y học cổ truyền trong phòng chống dịch bệnh Covid-19, theo Đông y bệnh do Covid-19 gây nên là "ôn dịch" của học thuyết "ôn bệnh học" và có tên "cảm mạo ôn dịch", là một loại bệnh ngoại cảm có tính truyền nhiễm, lây lan mạnh trong cộng đồng. Y học cổ truyền đề cao tác dụng của thuốc - chế độ ăn uống - thể dục, dưỡng sinh để điều trị bệnh do Covid-19 gây nên, khuyến cáo  Xuyên Tâm Liên là cây thuốc tiềm năng trong điều trị bệnh Covid-19.

            Hội thảo là hoạt động nhằm thúc đẩy sự đóng góp của các tổ chức xã hội trong việc nâng cao năng lực quản trị chuỗi giá trị cây thuốc nam ở tỉnh Yên Bái, hướng tới mục tiêu được các cơ quan, chính quyền các cấp và các đối tác quốc tế công nhận các tổ chức xã hội là các đối tác phát triển quan trọng trong chuỗi giá trị cây thuốc nam.

Bình Minh